In tijden van corona lijkt herstructurering van noodlijdende bedrijven de voorkeur te hebben boven liquideren omdat hierbij werkgelegenheid behouden blijft. Maar waarmee moet een bestuurder rekening houden bij een dergelijke reddingspoging.

Via een herstructurering wordt geprobeerd om een in de kern levensvatbare onderneming weer toekomstbestendig te maken. Zeker nu veel bedrijven financiële problemen ondervinden door de coronacrisis en de overheid tientallen miljarden besteedt dan wel heeft besteed om bedrijven overeind te houden, blijkt de nadruk te liggen op herstructurering. Zo wordt geprobeerd in ieder geval een deel van de werkgelegenheid te behouden.

Voor een bestuurder van een onderneming is het zaak om in het oog te houden dat bij sommige handelingen tijdens zo’n herstructureringsproces achteraf bestuurdersaansprakelijkheid om de hoek kan komen kijken. Uit de geldende juridische regels kunnen enkele algemene richtsnoeren worden afgeleid voor bestuurders van ondernemingen in financiële moeilijkheden.

Het aangaan van nieuwe verplichtingen

Tijdens coronatijd kan een bedrijf bijvoorbeeld niet al haar afnemers van producten voorzie of niet al haar leveranciers tijdig betalen. Het kan zijn dat jij als ondernemer je dan afvraagt welke overeenkomsten je nog kunt aangaan en welke risico’s je hierbij neemt. En ook of de beslissingen die je neemt mogelijk gevolgen kunnen hebben voor je privésituatie.

Als bestuurder van een vennootschap ben je in principe beschermd tegen aansprakelijkheid voor schulden die de vennootschap jegens derden heeft. Deze bescherming is echter niet oneindig. Er zijn gevallen waarin de aansprakelijkheid van de vennootschap naar jou als bestuurder kan worden gebracht zodat je persoonlijk aansprakelijk bent of wordt. Als bestuurder kun je aansprakelijk worden gesteld door de curator, door de vennootschap zelf maar ook door schuldeisers van de vennootschap.

Als eerste is het zo dat voor bestuurdersaansprakelijkheid de bestuurder zelf een persoonlijk, ernstig verwijt te maken valt. Als een schuldeiser de bestuurder verwijt dat hij of zij in naam van de vennootschap verplichtingen jegens de schuldeiser is aangegaan terwijl de bestuurder wist of behoorde te weten dat de vennootschap niet aan haar verplichtingen jegens de schuldeiser kon voldoen kan op grond hiervan de bestuurder worden aangesproken op bestuurdersaansprakelijkheid. Gevolg van het nemen van een dergelijk ondernemersrisico kan zijn dat je persoonlijk aansprakelijk kunt worden gehouden.

Gevolgen en mogelijkheden van en bij het nemen van ondernemersrisico

Is het dan zo dat je als ondernemer terughoudend moet zijn in het nemen van risico’s? Het antwoord hierop ligt aan de omstandigheden van het geval maar het is in ieder geval niet zo dat je als ondernemer ineens op je handen moet gaan zitten maar wanneer weet je of hoor je te weten dat de onderneming verplichtingen aan gaat die zij niet meer kan nakomen?

Een richtlijn voor een bestuurder om aansprakelijkheid te voorkomen is: “informeren of onthouden”.

Je kunt er als bestuurder allereerst voor kiezen om geen verplichtingen meer aan te gaan namens de vennootschap (“onthouden”). Dit zal een poging tot herstructurering bemoeilijken, omdat je als bestuurder hierdoor bijvoorbeeld geen extra liquide middelen kan verkrijgen. Ten tweede kan een bestuurder wél nieuwe verplichtingen aangaan. Om bestuurdersaansprakelijkheid te voorkomen moet de bestuurder wederpartijen goed en volledig informeren over de slechte financiële situatie van de onderneming (“informeren”). Die informatie moet in ieder geval juist en relevant zijn. In de rechtspraak wordt namelijk niet snel aangenomen dat enkel informatieverschaffing voldoende is om het risico van het aangaan van de verplichting bij de wederpartij neer te leggen.

Volgens verschillende uitspraken is de rechtspraak daarentegen ook terughoudend bij het oordeel of de bestuurder wist of behoorde te weten dat de aangegane verplichtingen niet konden worden nagekomen door de vennootschap. De enkele wetenschap van een risico bij de ondernemer is niet voldoende voor bestuurdersaansprakelijkheid.

Maar ……. wanneer de bestuurder ten tijde van het aangaan van de verplichting wist of behoorde te weten dat het genomen risico verkeerd zou uitpakken en de onderneming geen verhaal zou kunnen bieden voor de geleden schade aan de kant van andere partij valt de ondernemer een persoonlijk, ernstig verwijt te maken.

Verkeert uw onderneming in een kritieke fase dan is het dus verstandig u te laten adviseren over de vraag of u bepaalde overeenkomsten wel moet sluiten en in hoeverre er een risico komt te ontstaan op aansprakelijkheid bij jou in privé.

Heeft u vragen over uw risico’s als ondernemer neem dan gerust contact met ons op. Onze juridisch specialisten in ondernemersvraagstukken en bedrijven in moeilijkheden helpt u graag.

Ineke Goedhart

Sr. Insolventieadviseur